Nowy Rok przyniósł małym i dużym podmiotom zmiany związane z przekazywaniem fiskusowi niektórych informacji drogą elektroniczną. Początkowe zmiany będą dotyczyć danych związanych z ewidencją zakupów i sprzedaży VAT.  Nowoczesny sposób komunikacji przybierze formę Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). W odniesieniu do organizacji pozarządowych w szczególności będą one dotyczyć tych, które są czynnymi płatnikami VAT.

Do tej pory bowiem wszelka komunikacja między podmiotami, a urzędami skarbowymi i ministrem finansów miała charakter papierowy. Jednakże wraz z postępem technologicznym i wieloletnią praktyką firm, stosują oni coraz bardziej rozbudowane i  zawierające istotne informacje – programy komputerowe. W ten sposób powstała idea stworzenia jednolitego pliku kontrolnego, który jest rozwiązaniem sprawniejszej komunikacji z administracją skarbową, a tym samym umożliwia państwu łatwiejszy wgląd do księgowości. Zmiany są wprowadzane sukcesywnie od 1 lipca 2016 r. Decydującymi elementami przemawiającymi za obowiązkiem skorzystania z jednolitego pliku kontrolnego jest wielkość, rodzaj prowadzenia ksiąg wieczystych, jak również zaliczenie danego podmiotu do grupy będącej czynnymi płatnikami podatku VAT.

Od 1 stycznia 2017 r. obowiązek spełnienia wymagań związanych z JPK, dotyczy wyłącznie organizacje pozarządowe, które :

  • prowadzą księgowość w programie komputerowym,
  • występują jako czynny płatnik podatku VAT
  • spełnia kryteria bycia małym lub średnim przedsiębiorcą

Wszelkie organizacje pozarządowe spełanijące wymagania muszą bez wezwania organu podatkowego, co miesiąc przekazać ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych informacje o prowadzonej ewidencji VAT w formie jednolitego pliku kontrolnego.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997r. art. 82 § 1b oraz art. 193a ordynacji podatkowej w sposób klarowny wyjaśnia obowiązki wynikające z korzystania z jednolitego pliku kontrolnego, a mianowicie art. 82 § 1b. stanowi, iż osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego, do przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a żądanie przekazania ksiąg podatkowych prowadzonych przy użyciu programów komputerowych § 2, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a żądanie przekazania ksiąg podatkowych prowadzonych przy użyciu programów komputerowych § 3, za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, wskazując miesiąc, którego ta informacja dotyczy.

Interpretacja ogólna dotycząca stopniowego wprowadzenia – jednolitego pliku kontrolnego – wydanego przez Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2016 r.-http://www.mf.gov.pl/documents/764034/5134536/20160620_interpretacja_jpk.pdf

Wątpliwości w związku z obowiązkiem nałożonym w ordynacji podatkowej, należy rozwiać poprzez skupienie się na formie prowadzenia księgowości, tzw. ksiąg podatkowych.  Nie dotyczy to podmiotów, które rozliczają się w formie papierowej oraz rozliczenie następuje z użyciem komputera bez profesjonalnych programów księgowych. Podmiot powinien skorzystać z jednolitego pliku kontrolnego, w momencie gdy rozliczenie następuje z wykorzystaniem specjalistycznych programów. W tej sytuacji obowiązek jest obligatoryjny, nawet jeżeli program jest bezpłatny.

Organizacje pozarządowe będące czynnymi płatnikami VAT mają obowiązek związany z jednolitym plikiem kontrolnym, jednakże inaczej sytuacja wygląda, wówczas gdy NGO jest płatnikiem, wtedy następuje to gdy, NGO prowadzi działalność gospodarczą i jej ramach sprzedaje towary i  usługi. Podobna sytuacja występuje, gdy NGO  w ramach działalności gospodarczej sprzedaje towary i usługi w ramach odpłatnej działalności pożytku.

Warto także zwrócić uwagę, iż do wysyłki jednolitego pliku kontrolnego będą zobligowani również mali i średni przedsiębiorcy, natomiast przedsiębiorstwa duże od jakiegoś czasu już praktykują nowe zasady. Organizacja pozarządowa jest rozumiana w świetle prawa działalności gospodarczej jako mały przedsiębiorca, pod warunkiem że spełnia chociażby jeden z warunków(w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych), m.in. :

  1. zatrudniała 10 lub więcej osób (w przeliczeniu na pełne etaty),
  2. jej obroty przekroczyły 2 mln euro,
  3. jej majątek przekroczył  2 mln euro.

Na dzień dzisiejszy organizacje pozarządowe, które nie kwalifikują się do kategorii mikro przedsiębiorców, nie są objęte obowiązkiem dostarczenia JPK. Zgodnie z art. 104,105,106 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z dnia 2 lipca 2004r. definicje mikro, małych i średnich przedsiębiorstw mają również zastawanie w przypadkach NGO.

Podsumowując, organizacje pozarządowe, zdefiniowana jako grupa, w której w skład wchodzą czynni płatnicy VAT, prowadzące księgowość komputerową i zaliczani co najmniej do małych przedsiębiorców, od nowego roku zobowiązane są do :

  • comiesięcznej deklaracji VAT w formie JPK wraz z danymi zawartymi w ewidencji
  • składanie deklaracji bez wezwania organu podatkowego
  • w terminie do 25 dnia kolejnego miesiąca

Informacje o jednolitym pliku kontrolnym na stronie Ministerstwa Finansów – http://www.mf.gov.pl/kontrola-skarbowa/dzialalnosc/jednolity-plik-kontrolny